Realizacja programu „Kim zostaniesz jak dorośniesz Montessorku?”
„Kim zostaniesz jak dorośniesz Montessorku?” to program preorientacji zawodowej, realizowany przez wszystkie grupy naszego przedszkola. Ponieważ jako autorka tego programu spotkałam się z pytaniem „czy to nie za wcześnie aby mówić o predyspozycjach i wyborze zawodu już w przedszkolu?” chcę podkreślić, że nie jest to za wcześnie. Warto a nawet należy zacząć poszukiwania tak wcześnie, w celu wychwytywania ujawniających się już w przedszkolu zróżnicowanych zdolności i zainteresowań dzieci, ich indywidualnych preferencji w zakresie przetwarzania określonych typów problemów, zdań (np.: matematycznych, językowych, przyrodniczych, ruchowych, społecznych/relacyjnych). Warto zacząć tak wcześnie, aby ukierunkować wszelkie działania wychowawcze nauczycieli i rodziców na otwieranie przed przedszkolakami środowiska pracy, uwzględnić ich etapy rozwojowe, w całym długim procesie przygotowania do wyboru zawodu i planowania kariery edukacyjno zawodowej. Przedszkole spełnia tu bardzo ważną rolę: zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa a więc minimalizuje jego frustracje i lęki. W takich warunkach realizowane są zagadnienia z zakresu preorientacji zawodowej rozumianej nie tylko jako zbiór informacji o zawodach ale przede wszystkim jako grupa kluczowych kompetencji, których rozwój jest możliwy pod warunkiem poczucia bezpieczeństwa i zaufania do otoczenia.
Za cel swojego programu obrałam cel ogólny preorientacji zawodowej w przedszkolu tj.: wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami z ich najbliższego otoczenia, kształtowanie postawy pracy i motywacji do działania, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań dzieci oraz stymulowanie ich pro zawodowych marzeń.
Co robimy aby ten cel osiągnąć? Poznajemy samego siebie i innych poprzez: rozmowy o tym co lubimy robić, czym się interesujemy, określamy co robimy dobrze, czego nie lubimy robić, opowiadamy o sobie wśród rówieśników.
Odgrywamy różne role zawodowe w tzw. „zabawach tematycznych,” posługujemy się przy tym zgromadzonymi przyborami, strojami, spontanicznymi pomysłami, obserwacjami z życia codziennego, zapamiętujemy nazwy zawodów wykonywane przez osoby z najbliższego otoczenia, które zaobserwowaliśmy np. podczas spacerów w pobliżu przedszkola, wycieczek np. na dworzec.Po powrocie, poznajemy i zapamiętujemy nazwy różnych zawodów, które wykonywały zaobserwowane przez nas osoby w najbliższym otoczeniu. Opowiadamy o tych, które wzbudziły nasze największe zainteresowanie, zadajemy pytania, szukamy też na nie samodzielnych odpowiedzi, uczymy się przy tym wyciągania wniosków, rozwijamy logiczne myślenie i myślenie przyczynowo – skutkowe. O naszych przeżyciach, odczuciach przemyśleniach wypowiadamy się w postaci prac plastycznych: narysowanych, namalowanych, zaaranżowanych „kącików o zawodach” w klasie itp. Chętnie czytamy książeczki o jednym konkretnym zawodzie, znajdujące się w „grupowej biblioteczce o zawodach.” Wypożyczając je do domu mamy okazję porozmawiać o ich treści z naszymi rodzicami, którzy przy tej okazji, często zapoznają nas z zawodami wykonywanymi przez siebie. Bardzo lubimy poznawać zawody naszych rodziców, które czasem są bardzo zbieżne z naszymi zainteresowaniami a czasem zupełnie inne od naszych. Uczestniczymy w ciekawych zajęciach, które przygotowują dla nas nasze Panie. Wykorzystują w nich ciekawe metody jak: dzięki którym możemy zmierzyć się z ciekawymi zadaniami, które mamy do wykonania np.: metoda wizualizacji, opowieści ruchowej, ćwiczenia rozwijające myślenie twórcze z wykorzystaniem rekwizytów, strojów, ilustracji, pomocy rozwojowych a także, na specjalnie przygotowanych „kartach pracy,” w działaniach plastycznych, scenkach teatralnych, zagadkach itp. Uczestniczymy w zabawach badawczych, które pozwalają nam na zdobywanie wiedzy za pomocą emocji, śpiewamy, tańczymy, słuchamy wierszy i opowiadań o zawodach a więc, angażujemy wszystkie zmysły chcąc jak najpełniej wczuć się w rolę: lekarza, listonosza, maszynisty itd. Ogólnie można powiedzieć, że zagadnienia z zakresu preorientacji zawodowej realizowane są w ciągu całego dnia, w trakcie swobodnych działań dzieci w „kącikach tematycznych,” na zajęciach o konkretnych zawodach, podczas zabaw typu: „Kto to zrobił?,” „jedziemy autobusem,” „Zakupy w sklepie spożywczym, księgarni „itp. Staramy się maksymalnie aktywizować dzieci jak również współpracować z rodzicami co obecnie, w dużym stopniu utrudnia nam pandemia.
Mamy nadzieję, na ukształtowanie w dzieciach pro aktywnych postaw wobec pracy i edukacji, ze zwróceniem uwagi na zasady etyki pracy jako fundamentu aktywności zawodowej oraz nabycie takich umiejętności jak: sprawczość czyli wprowadzanie zmian w swoim bliższym i dalszym otoczeniu, samodzielność i samoobsługa, szacunek do pracy, współdziałanie.
Monika Dzięglewska - Banasiak
